انعکاس شمال - سرویس اجتماعی: مسجد مهمترین مکان برای گردهمایی مسلمین است که می بایست علاوه بر عبادات دسته جمعی، کارکردهای اجتماعی، علمی، فرهنگی، اقتصادی، آموزشی و تربیتی نیز داشته باشد و این مکان مذهبی در طول تاریخ اسلام محل اجتماع و بسیج مردمی برای وصول به همه اهداف مورد نظر جامعه بوده و سابقه درخشانی در حل مشکلات و معضلات داشته است.

آسیب های اجتماعی علاوه بر اینکه می تواند در سطح فردی اثرگذار باشد و اثرات مخربی داشته باشد، بر خانواده و در نهایت جامعه نیز می تواند اثرات نامناسبی به جا گذارد. بنابراین نقش و اهمیت نماز و حضور در مساجد مولفه مهمی است که می تواند عاملی بازدارنده در سطح خرد و کلان باشد؛ فردی که با مسجد و نماز رابطه داشته باشد، به مراتب آسودگی خاطر بیشتری دارد و می تواند با افرادی در تعامل باشد که زندگی خود را با حضور در مساجد و نماز و فرایض الهی مزین کرده اند و همین امر باعث می شود تا شاهد کاهش بسیاری از بزهکاری اجتماعی باشیم.

 باید اذعان داشت ، اقشار مختلف به ویژه جوانان آنطور که شایسته جامعه اسلامی است با مسجد انس و الفت ندارند و حضورشان در مسجد کمرنگ و یا بی رنگ است و مسجد که می بایست کانون فعالیت فرهنگی، اجتماعی محله های شهر و روستا باشد، اکنون محدود و محصور به ساعات نماز، آنهم اکثراً نماز مغرب و عشاء با مراجعین محدود و مشخص شده است.

فراهم بودن زمینة حضور گروه‌های سنی مختلف در مساجد برای برپایی نماز جماعت، باعث می‌شود مسجد به عنوان نهادی مؤثر در فرایند اجتماعی شدن و انتقال ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی و اجتماعی از نسلی به نسل دیگر عمل کند ارتباط وسیع و نزدیک گروه‌های مختلف سنی زمینه آشنایی و درک ویژگی‌های هر دوره سنی را برای افراد مختلف فراهم می‌آورد و موجب می‌شود رفتارها و تعاملات اجتماعی مردم متناسب با شرایط و مقتضیات سنی شکل گیرد، ضمن آنکه رواج اخلاق حسنه در تعاملات مردم در مساجد وبرپایی نماز چماعت و به تبع آن در محلات و خیابان‌ها و غلبه اصل خیرخواهی بر روایط اجتماعی، زمینه اجتماعی شدن ثانویه برخی از افراد و گروه‌هایی را که رفتار و کردارشان انطباق کامل با ارزش ها و هنجارهای اجتماعی و فرهنگی مطلوب را نداشت، فراهم می‌آورد و باعث می شود که افراد با یکدیکر و در کنار یکدیگر روابط اجتماعی وتعامل اجتماعی داشته باشند و در مشکلات و سختی ها یار و غمخوار هم باشند. حضور در مساجد برای برپایی نماز جماعت و در کنار آن برقراری روابط صمیمانه بین اقشار مختلف باعث آگاهی اعضای یک محله، جامعه یا شهر از مسایل و مشکلات همدیگر می‌شود و همین امر به حل سریع و کارآمد مسایل و مشکلات کمک فراوانی می‌کند. توصیه دین اسلام به کمک و یاری مسلمانان به یکدیگر این فرایند را تسهیل می‌کند و باعث می‌شود هیچ یک از اعضای جامعه اسلامی خود را تنها و درمانده احساس نکند.

در تحلیلی دیگر باید توجه داشت که متأسفانه یکی از دلایل بی توجهی مردم ، خانواده ها ، نوجوانان و جوانان به مساجد و حضور در برنامه های مذهبی آن را باید به حساب مسئولین امر گذاشت و نقش رسانه ملی را نباید در این چالش نادیده گرفت زمانی که برنامه های تولیدی رسانه ملی ما متناسب با نیازهای فرهنگی و اجتماعی جامعه تدوین نمی شود و نمی تواند تأمین کننده انتظار مردم باشد نباید از تمایل مردم به کانال های آنسوی آب ها متعجب و خرده گیر بود.

باید توجه داشت که ما در برهه کنونی که با تهاجم فرهنگی روبرو هستیم و دشمنان ایران اسلامی به دنبال رسوخ به اعتقادات دینی ما هستند مساجد که حکم سنگرهای دینی را دارند نقطه اصلی هدفگذاری دشمنان برای تضعیف این مکان مقدس هستند .

باید به این مسئله نیز واقف بود که نقش مدیران شهری و فرهنگی ما در توسعه فعالیت های مذهبی و فرهنگی با پایه گذاری نقش مساجدحائز اهمیت است در حالیکه انتظار می رود برنامه ها و مناسبت های ملی و مذهبی ما غالباً در مساجد برگزار شود اما سلایق خارج از عرف اسلامی برخی از مدیران به تولید و برگزاری برنامه های مذهبی در اماکن متفرقه باعث بدعت نامبارک نادیده گرفتن مساجد در ایام مختلف شده است که این امر را به حساب ناکارآمدی و بی درایتی مدیرانی می گذاریم که از اصل تمایل مردم به حضور در مساجد غافل و یا اعتقادات ضعیف آنها باعث کم رنگی مساجد از حضور مردم شده است .

برنامه فرهنگی اجتماعی متنوع و متناسب با نیاز اقشار مختلف جامعه، چه در شادی ها و چه در عزاداری ها،  نبود اهتمام لازم برای رونق بخشی و به روز کردن مساجد در مسئولان و مردم،  نبود مشوّق برای اقشار به ویژه جوانان و نوجوانان،  روند رو به رشد سرگرمی ها و جاذبه های کاذب مثل: فضای مجازی، تلویزیون، ماهواره، مراکز بازی و ...، باز بودن مراکز خرید، خدماتی، بازی در ساعات اقامه نماز، رفتارهای خارج از انتظار اعضای هئیت امنای مساجد با مردم، به ویژه جوانان، به روز نبودن ائمه جماعات،  بسته بودن درب مساجد در اکثر اوقات شبانه روز، نبود امام جماعت موظف و دائم در مسجد، فراهم نبودن وضعیت سرمایش، گرمایش، سرویس های بهداشتی، وضوخانه و پارکینگ مناسب برای خودروی نماز گزاران،  نپرداختن به مسائل و مشکلات مردم و بی تفاوت بودن نمازگزاران و گردانندگان مسجد به وضع و حال سایرین، نامناسب بودن مکان بعضی از مساجد و دور از دسترس بودن آنها،  انحصاری شدن بعضی از مساجد در دست عده ای خاص با سلایق و اختلافات سیاسی و قومی،  نبود یا کمبود روحیه، نشاط و شادابی در فضای مسجد، عدم تشویق والدین برای حضور فرزندان در مسجد و یا همراه نکردن آنها با خود،  سخنرانی های طولانی و بعضاً غیرمفید در بین نمازها،  طولانی شدن نماز جماعت در خیلی از مساجد، وجود مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم و نبود فرصت کافی برای حضور در نماز جماعت، عدم حضور مؤثر اشخاص صاحب منصب و دارای نفوذ در برنامه های مذهبی مساجد،  افزایش شبهات و ابهامات افراد جامعه و ضعیف شدن اعتقاد و باور دینی بعضی از مردم،  جدا شدن و فاصله گرفتن پایگاهای بسیج محلات از مسجد، هجوم گسترده فرهنگی و رسانه ای به مسجد و اعتقادات،  رقیب تراشی برای مسجد در سالهای اخیر، مثل: فرهنگ سراها، کانونهای فرهنگی- هنری، مراکز آموزشی مضرّ و ...، نبود برنامه های جذاب و اثربخش برای حل مسائل حقیقی مردم در مساجد مثل ازدواج، اشتغال، تحصیل، تفریح را باید به عنوان چالش های موجود بر سر راه رونق حضور مردم در مساجد یاد کرد که این مسئله در کنار تضعیف اعتقادات و باورهای عده ای از مردم و روند رو به رشد جاذبه های خارج از مسجد به موازات افزایش مشغله های زندگی شهری مسیر نامتعارفی را در صدور انقلاب اسلامی متناسب با آرمان اسلام ناب محمدی ایجاد کرده است .

بهر سو انتظار می رود مسولان ما در هر جایگاهی نسبت به کاهش حضور مردم به خصوص نوجوانان و جوانان در مساجد برحزر باشند و نیک بدانند که این مسئله سوء در نهایت با افزایش بزهکاری ها و نفوذ فرهنگ غربی در اعتقادات دینی ما همراه خواهد بود و این موضوع ، هدفی نیست که مورد انتظار یک جامعه اسلامی است.