حقوق شهروندی و مدیریت شهری از مطالبات جدی مطروحه در جوامع مدنی  می باشد که اخیرا مورد توجه ویژه صاحب نظران مسائل شهری اجتماعی حقوقی و....قرار گرفته است تا آنجا که تامین رعایت و اجرای ان به عنوان یکی از دغدغه های اصلی جوامع بشری تلقی و تبدیل به شاخص قابل توجه و تاثیر در بررسی کارآیی اثربخشی و بهره وری عملکرد و رفتار سازمانی گردیده است

این که یک شهروند قوانین زندگی شهر و وظایف متقابل مدیریت محلی و شهروندان را می داند و می پذیرد و خود را ملزم به رعایت آنها می داند در حالی که شهرنشین ها صرفا در یک شهر زندگی می کنند بدون انکه به قوانین و الزامات زندگی شهری احترام بگذارند و خود را متعهد معتقد و مقید به رعایت آنها بدانند هنگامی که یک شهرنشین به شهروند تبدیل می شود که حس تعلق خاطر در او زنده باشد

اما نباید از این موضوع به سادگی گذشت که مدیران مدیریت شهری هم در قبال شهروندان تعهدات و وظایفی دارند وقتی یک فرد سی سال در ساختار شهرداری و سازمان های تابعه کار می کند و حقوق میگیرد و هنگامی که بازنشسته میشود یک حق و حقوق و مطالبات تعریف شده و قانونی دارد که مدیران مدیریت شهری ملزم به انجام این تعهدات هستند و در قرآن امده است که حق مردم یا همان حق الناس از جهاتی از  حق خداوند هم  واجب تر است و خداوند در روز قیامت از هر چیزی بگذرد از حق مردم یا همان حق الناس نمی گذرد

لذا اگر به سوره نسا ایه 29 مراجعه شود کاملا ذکر شده است که

یا ایها الذین آمنوا لا تاکلوا اموالکم بینکم بالباطل ((ای کسانی که ایمان اورده اید اموال یکدیگر را از طریق نامشروع باطل نخورید

هرگونه تصرف در مال دیگری که بدون حق و بدون مجوز منطقی و عقلانی بوده باشد ممنوع شناخته شده است

ولذا با مشخص شدن مفاهیم شهرنشینی و شهروندی به جرات می توان گفت حقوق شهروندی چیزی نیست جز احترام به ارزش و کرامت والا انسانی حقوق یک شهروند بر پایه و اساس همین اصل مورد توجه قرار می گیرد از دید شهری موضوع حقوق شهروندی روابط مردم شهر حقوق و تکالیف انان در برابر یکدیگر و اصول و هدف ها و وظایف و روش انجام آن است  در واقع حقوق شهروندی امیخته است از وظایف و مسئولیت های شهروندان در قبال یکدیگر

به عبارتی حقوق شهروندی مجموعه حقوقی است که اجتماع بر هر شهروند نسبت به شهروند دیگر برعهده دارد

چنانچه نظام مدیریت شهری را شامل فرایندهای سیاست گذاری برنامه ریزی هماهنگی سازماندهی و نظارت بر اداره ی امورشهری و شهرداری بدانیم و نظام حقوق شهروندی را به مثابه روند قانونمند کردن فرایندهای چندگانه نظام مدیریت شهری و نیز قانون مدار نمودن وظایف تکالیف متقابل و دوسویه شهرداری به شهروند محسوب کنیم که هدف آن به سامان کردن زندگی شهری و فعالیت های شهرداری و شهروندان است

به خوبی اهمیت نقش و جایگاه نظام حقوق شهری در مدیریت شهری و نیز رابطه و نسبت مدیریت شهری و حقوق شهروندی مشخص می شود در این میان سهم و نقش شهرداری که حلقه اتصال پیوند و اتصال نظام مدیریت شهری و نظام حقوق شهروندی است اهمیت خاص دارد

با تمام این تفاسیر چند تن از اهداف مهم حقوق شهروندی را به شرح ذیل ارائه می نمایم

- بسط و گسترش توانایی های شهروندان

- تقویت حس تعلق اجتماعی

- تقویت حس اعتماد به نظام مدیریت شهری

-- ایجاد عدالت در برخورداری از فرصا ها و امکانات

--ساماندهی و یکپارچه سازی امور شهروندان

--بهبود و ارتقای شاخص های مثبت شهروندی

--مشارکت جویی و افزایش میزان اثرگذاری شهروندان در بهبود امور شهری 

امیرحسین طاهریان  -  فعال سیاسی