دوشنبه 13 دی 1395-14:20 کد خبر:24588

علل گرايش افراد به مصرف مواد مخدر


حس كنجكاوي کاذب، ضعف اراده، فرار از زير بار مشكلات فردي از مهمترين عوامل فردي گرايش افراد به مصرف مواد مخدر است.

مسئله اعتياد در جهان امروز از مسائل مهم اجتماعي است که در بيشتر کشورها به صورت مشکل عمده اي مطرح شده است و کشور ما نيز از اين آسيب اجتماعي در امان نمانده است و هرروز در گوشه و کنار اين مملکت شاهد قرباني شدن افرادي در دام مواد اعتيادآور هستيم.

اعتياد به موادمخدر يکى از مهمترين مشکلات اجتماعي، فرهنگي، اقتصادى و بهداشتى است که عوارض ناشى از آن تهديدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب رکود اجتماعى در زمينه ‏هاى مختلف مى‌ شود.

از اين رو آموزش و آگاهي بخشي خانواده ها و جوانان درباره شناخت عوامل گرايش به مواد مخدر و راهکارهاي مقابله با اعتياد در پيشگيري و مهار آن کمکي مؤثر به شمار مي آيد.

علل گرايش به اعتياد را مي توان در سه قلمرو فردي، خانوادگي و اجتماعي مطرح كرد:

1- علل فردي:

بسياري از روان شناسان علل رفتارهاي انحرافي را بر حسب نقص شخصيت فرد كجرو توجيه مي كنند و بر اين باورند كه برخي از گونه هاي شخصيت، بيشتر از گونه هاي ديگر، گرايش به تبهكاري و ارتكاب جرم دارند.

با دانستن عواملي كه فرد را در معرض خطر اعتياد قرار مي دهند، مي توان افراد در معرض خطر را شناسايي كرد و براي پيشگيري از ابتلاي آنان به اعتياد، برنامه ريزي هاي دقيق و مؤثر انجام داد.

ضعيف النفس بودن، افسردگي، حس كنجكاوي کاذب، ضعف اراده، فرار از زير بار مشكلات فردي، رهايي از زندگي عادي و يکنواخت، انگيزه هاي درماني، شخصيت متزلزل،از مهمترين عوامل فردي گرايش افراد به مصرف مواد مخدر مي باشد.

2-علل خانوادگي:

خانواده اصلي ترين نقش را در تربيت فرزندان دارد. يك خانواده سالم خانواده اي است كه همه امور و فعاليت هاي آن منطبق با موازين و معيارهاي حاكم بر جامعه باشد. تحقيقات نشان مي دهند كه افراد معتاد بيش از افراد غيرمعتاد به خانواده هاي از هم پاشيده و بي ثبات تعلّق دارند. وجود آشفتگي در خانواده باعث مي گردد که نهاد خانواده كاركرد خود را در مورد كنترل آسيب هاي اجتماعي از دست بدهد. بي توجهي والدين به تربيت فرزندان عواقب وخيمي در آينده فرزندان به دنبال خواهد داشت.

عوامل زمينه ساز گرايش فرد به اعتياد در خانواده :

كمبود محبت و ضعف عاطفي در خانواده، افراط در محبّت، تبعيض بين فرزندان، محدود كردن فرزندان، اعتياد يكي از اعضاي خانواده، رفاه اقتصادي خانواده، بي سوادي يا كم سوادي والدين، فقر خانواده، ستيزه و اختلاف والدين.

3 - علل اجتماعي:

از آنجاييكه انسان طبعاً موجودي اجتماعي است و براي زندگي كردن نياز به حضور در اجتماع دارد، با يكسري عوامل اجتماعي روبه رو مي شود كه برخي از آن ها در گرايش فرد به اعتياد مؤثرند.

در دسترس بودن مواد مخدر، بيكاري و اعتياد، نابرابري هاي اقتصادي و اجتماعي، نقش محيط جغرافيايي و محل سكونت، نقش دوستان ناباب از جمله علل گرايش به موادمخدر است.

راهکارهاي مقابله و پيشگيري از اعتياد به موادمخدر

الف) پيشگيري:

بطور قطع مي توان گفت، يکي از  بهترين راه حل هاي جلوگيري از هر نوع انحراف و كجروي، پيشگيري است.آموزشمهارتهايزندگي،گسترشمشاورهخانواده، ايجاد نگرش شناختي منفي به مصرف مواد، گسترش و فراگير نمودن امكانات سالم براي گذراندن اوقات فراغت، ازگسترشاينمعضلجلوگيريکرد.

ب) جنبه اجتماعي:

کاهش منزلت بيش از حد ثروت، جلوگيري از رواج اقدامات غيرمشروع در رسيدن به ثروت، کنترل مهاجرت، حس اعتماد عمومي، مهارت اجتماعي لازم، رفع اختلالات، عدالت اجتماعي و... از طريق ايجاد اعتماد و انسجام و ايجاد حلقه هاي مثبت اجتماعي و سازمان هاي غيردولتي فعال و عمل نخبگان، مسئولان و حاكمان به هنجارهاي پذيرفته شده، برخي از راهكارهاي اجتماعي در رسيدن به جامعه اي به دور از انحرافات اجتماعي چون اعتياد مي باشد.

ج)جنبه اقتصادي:

از لحاظ اقتصادي تأمين عمومي، مبارزه با فقر مزمن،ايجاد اشتغال، حل مشكلات اقتصادي عمومي و حتي گران شدن مواد مخدر مي تواند از سوي سياستگذاران مورد توجه قرار گيرد.

د) جنبه فردي:

 از لحاظ فردي پيشگيري و آموزش امري ضروري است. مهارت لازم براي رفتار فرد در خانواده و جامعه بايد داده شود، حس اعتماد و كارآيي در فرد ايجاد شود از حقارت و حس اضطراب در فرد كه معمولاً به علت كاهش ثروت و منزلت صورت مي پذيرد.

 بايد جلوگيري كرد و... به طور كلي اگر هنجارها و ارزش ها، گروه دوستان، آموزش خانواده و آموزش رسمي و تلقي فرد از جايگاه و منزلت خويش به طور متعادل و مطلوب عمل كنند، فرد خود به سوي اعتياد كمتر تحريك خواهد شد.

ز) جنبه فرهنگي:

 فرهنگ سازي در زمينه انحرافات از اقدامات لازم و ناگزير است. آموزش، برچيده شدن فرهنگ برچسب زني، حمايت از معتادان و نه طرد آنها، فروكش كردن فرهنگ منزلت ثروت، هماهنگي نظام فرهنگي با نظام اجتماعي و اقتصادي و سياسي، اصلاح باورهاي غلط در زمينه مصرف مواد مخدر، سيستم آموزشي مطلوب و متعادل و هماهنگي آن با نيازهاي جامعه برخي از راهكارهاي فرهنگي لازم در حل مسئله اعتياد است.

تهيه شده در : اداره برآورد اجتماعي فرماندهي انتظامي استان مازندران